ÇEŞME BELEDİYESİ

2025-2029 STRATEJİK PLANI

HAZIRLAMA PROGRAMI

1. GİRİŞ

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, “kamu kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde elde edilmesini ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve mali saydamlığı sağlamak” amacıyla kanunlaşmıştır. Kamu yönetimi literatürüne üst yönetici kavramını kazandıran kanun, kamu idarelerinin kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasından üst yöneticileri sorumlu tutmuştur. Üst yöneticiler bu sorumluluklarını hazırlayacakları stratejik planlarla yerine getireceklerdir.  5018 Sayılı Kanun 11 inci maddesinde düzenlendiği üzere belediyelerde üst yönetici Belediye Başkanı’dır. Aynı maddede Belediye Başkanı’nın kanunda belirtilen görev ve sorumlulukların yerine getirilmesinde Belediye Meclisi’ne karşı sorumlu olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede Belediye Başkanı belediyenin kaynaklarının etkin ve verimli bir şekilde kullanılmasından Belediye Meclisi’ne karşı sorumlu tutulmaktadır. 5018 sayılı Kanunun Belediye Başkanı’na yüklediği bu sorumluluk 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda da teyit edilmiştir. 5393 sayılı kanunun 41 inci maddesinde, Belediye Başkanına, mahallî idareler genel seçimlerinden itibaren altı ay içinde; stratejik plân ve ilgili olduğu yılbaşından önce de yıllık performans programını hazırlayıp belediye meclisinin onayına sunma yükümlülüğü getirilmiştir.

Aynı zamanda; 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 9 uncu maddesiyle kamu idarelerinin; kalkınma planları, Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen politikalar, programlar, ilgili mevzuat ve benimsedikleri temel ilkeler çerçevesinde geleceğe ilişkin misyon ve vizyonlarını oluşturmaları, stratejik amaçlar ve ölçülebilir hedefler saptamaları, performanslarını önceden belirlenmiş olan göstergeler doğrultusunda ölçmek ve bu sürecin izleme ve değerlendirmesini yapmak amacıyla katılımcı yöntemlerle stratejik plan hazırlama zorunluluğu getirilmiştir.

Bu kapsamda Belediyemizin 2025-2029 dönemine ilişkin Stratejik Plan çalışmaları Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan “Belediyeler İçin Stratejik Planlama Rehberi” doğrultusunda başlatılmış olup, stratejik planlama sürecindeki ihtiyaçları ortaya koymak üzere planın başından sonuna kadar stratejik planlama ekibine kılavuzluk etmesi için işbu Stratejik Plan Hazırlama Programı oluşturulmuştur.

Stratejik plan çalışmalarının planlı ve düzenli bir biçimde yürütülebilmesi için hazırlık sürecinin doğru çalıştırılması ve zamanın iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Stratejik plan çalışmalarını yürütmek üzere Stratejik Planlama Ekip Başkanı danışmanlığında oluşturulan Stratejik Planlama Ekibi, hazırlık çalışmalarının yönlendirilmesi amacıyla oluşturulan Strateji Geliştirme Kurulu ile planın ortaya çıkmasında Üst Yönetimin desteği ve Belediyemizin tüm birimleri ve tüm çalışanların da stratejik planlama sürecine dahil edilmesi planın uygulanabilirliği ve kurum kimliğinin benimsenmesi açısından önemlidir.

2. AMAÇ

Çeşme Belediyesi 2025-2029 Stratejik Plan Hazırlık Programının amacı, 2025-2029 dönemine ilişkin Stratejik Planının hazırlanma sürecine rehberlik etmektir.

Stratejik Planlar;

1. Varmak istediğiniz hedeflere ulaşacağınız yolun güzergâhını fethetmek için izlemeniz gereken istikameti teferruatı ile size tarifler.

2. Belediyelerin hedeflerini belirlemesi ve kıt kaynaklarını bu stratejiye göre ayarlaması demektir.

3. Belediyemizin 5 yıl içerisindeki hedeflerinin, yine belediyemizin 5 yıllık gelir projeksiyonu da dikkate alınarak, diğer değişkenlerle birlikte değerlendirilip ortaya konulacak vizyon belgesidir. Bu nedenle ciddiye alınmalı ve ciddi yapılmalıdırlar.

Hazırlanacak olan stratejik plan, kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılmasına ve belediyemizin geleceğine yön verecektir.

Bu nedenle tüm birimlerimizin, bu programda yer alan adımları plan hazırlama sürecinde önemle takip etmesi ve uygulaması büyük önem arz etmektedir.

3. KAPSAM

Bu program, Belediyemizin 2025-2029 Stratejik Planının hazırlık, süreç ve yöntemine ilişkin usul ve esasları kapsamaktadır.

4. DAYANAK

Bu Programın dayanağı; 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Belediyeler İçin Stratejik Planlama Rehberi’dir.

5. MODEL

Çeşme Belediyesi 2025-2029 Stratejik Planlama çalışmaları aşağıdaki model çerçevesinde yürütülecektir. Buna göre Hazırlık Programı ile başlayan süreç İzleme-Değerlendirme ile sonlandırılacaktır.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Çeşme Belediyesi Stratejik Planlama Modeli

 

 

 

6. YÖNTEM SÜREÇ

Stratejik Plan hazırlık süreci beş aşamalı yürütülecektir. Bu aşamalar:

6.1. Stratejik Plan Hazırlık Süreci ve Hazırlık Programı,

6.2. Durum Analizi,

6.3. Geleceğe Bakış,

6.4. Strateji Geliştirme,

6.5. İzleme ve Değerlendirme

Aşamalarından oluşur.

6.1. STRATEJİK PLAN HAZIRLIK SÜRECİ VE HAZIRLIK PROGRAMI

6.1.1. Hazırlık Dönemi Çalışmaları ve Hazırlık Programı

Stratejik planlama çalışmalarının başarısı plan öncesi hazırlıkların yeterli düzeyde yapılmasına ve tüm birimler ile personelinin planlama sürecine dâhil edilmesine bağlıdır. Bu nedenle hazırlık programına bağlı olarak kurulan kurul ve ekiplerin çalışmalarda aktif rol almaları büyük önem arz etmektedir.

Hazırlık döneminde yapılacak çalışmalar, bu hazırlık programında ayrıntılı olarak belirtilmekte ve aşağıdaki başlıklardan oluşmaktadır.

6.1.1.1. Strateji Geliştirme Kurulu ve Stratejik Planlama Ekibinin oluşturulması

6.1.1.2. Stratejik Plan hazırlama çalışmalarının başlatıldığının duyurulması

6.1.1.3. Stratejik Plan hazırlama eğitimlerinin verilmesi

6.1.1.4. Stratejik Plan Hazırlama Takviminin oluşturulması

6.1.1.1. Strateji Geliştirme Kurulu ve Stratejik Planlama Ekibinin Oluşturulması

Strateji Geliştirme Kurulu; Stratejik plan sürecini ana aşamaları ile çıktılarını kontrol eder, harcama birimlerinin stratejik planlama sürecine aktif katılımını sağlar. Stratejik planlama çalışmalarını takip eder ve ekiplerden bilgi alarak çalışmaları yönlendirir, tartışmalı hususları görüşüp karara bağlar.

Stratejik Planlama Ekibi; Stratejik Planlama Ekip Başkanının danışmanlığında, hazırlık planının oluşturulmasından, stratejik planlama sürecinin hazırlık programına uygun olarak yürütülmesinden ve Stratejik Planlama Kuruluna belirli dönemlerde raporlar sunarak Kurulun önerileri doğrultusunda çalışmaların yürütülmesinden sorumludur.

Strateji Geliştirme Birimi; Stratejik Plan çalışmalarını koordine eder. Stratejik plan çalışmalarında, Stratejik Plan Genelgesinin hazırlanarak Başkanın onayına sunulması, toplantıların organizasyonu, belediye içi ve dışı iletişimin sağlanması ve belge yönetimi gibi destek hizmetlerini gerçekleştirir. Bu süreçteki her türlü resmi yazışma Strateji Geliştirme Birimi aracılığı ile yapılır.

Strateji Geliştirme Birimi, plan hazırlama, uygulama ile izleme ve değerlendirme süreçlerindeki tecrübesini gerekli durumlarda Strateji Geliştirme Kuruluna, Stratejik Planlama Ekibine ve harcama birimlerine aktarır. Strateji Geliştirme Birimi, özellikle stratejik planın bütünselliğinin sağlanması ve bu süreçte ortak bir dilin oluşturulması açısından önemli rol üstlenmektedir.

Harcama Birimleri; Başkan tarafından yayımlanan Stratejik Plan hazırlık sürecinde kendilerinden istenilen raporlamaları Stratejik Plan Hazırlama Rehberine uygun şekilde hazırlarlar. Stratejik plan çalışmalarına katkı sağlamak üzere deneyimli personellerinin katılacağı alt çalışma grupları oluşturabilirler.

Ayrıca harcama birimleri, belirlenen raporlama dönemlerinde sorumlu oldukları hedeflerin gerçekleşme sonuçlarının izleme ve değerlendirmesini yapar.

6.1.1.2. Stratejik Plan Hazırlama Çalışmalarının Başlatıldığının Duyurulması

Belediye Başkanı, stratejik planlama çalışmalarının başladığını Stratejik Plan Genelgesi ile duyurur.

6.1.1.3. Stratejik Plan Hazırlama Eğitimlerinin Verilmesi

Eğitimler ile stratejik planlama çalışmalarında görev alacak veya katılım sağlayacak ekip ve kurul üyelerinin belirli bir düzeyde stratejik planlama kavramlarına hâkim olmaları beklenmektedir. Bu nedenle stratejik planlama ekibinin ve stratejik planlama çalışmalarına katkı verecek diğer çalışanların stratejik planlama konusundaki eğitim ihtiyacı tespit edilir. Bu çerçevede eğitimin içeriği ve katılacak personel belirlenir.

6.1.1.4. Stratejik Plan Hazırlama Takviminin Oluşturulması

Stratejik plan hazırlama aşamaları ve takviminin oluşturulması önemlidir. Bu nedenle stratejik plan hazırlama sürecinde aşama ve faaliyetlere ilişkin başlangıç ve bitiş tarihleri belirlenmiştir. (Ek 1, Ek 2)

6.2. DURUM ANALİZİ

Durum analizinde, stratejik planlama sürecinin ilk adımı olan “neredeyiz” sorusunun cevabı aranır. Böylelikle hangi kaynaklara sahip olduğumuz ya da hangi yönlerimizin eksik olduğu, kontrolümüz dışındaki olumlu ya da olumsuz gelişmelerin değerlendirilmesi ile rasyonel amaç, hedef ve stratejiler geliştirebilir, planın sonraki aşamalarından daha sağlıklı sonuçlar alınmasını sağlayabiliriz.

Durum analizi çalışmasında belediye ve harcama birimleri;

1. Kurumsal Tarihçe

2. Uygulanmakta olan Stratejik Planın Değerlendirilmesi

3. Mevzuat Analizi

4. Üst Politika Belgeleri Analizi

5. Faaliyet Alanları ile Ürün ve Hizmetlerin Belirlenmesi

6. Paydaş Analizi

7. Kuruluş İçi Analiz

8. PESTLE Analizi ( Politik, ekonomik, teknolojik, yasal ve çevre analizi)

9. GZFT Analizi ( Güçlü ve zayıf yönler ile fırsatlar ve tehditler analizi),

konularında analiz ve değerlendirmeler yapacaktır. Aynı zamanda geniş kitlelerin görüş ve önerilerinin alınabilmesi için iç ve dış paydaşlara ayrı ayrı olmak üzere anketler düzenlemesi de planlanmaktadır.

6.3. GELECEĞE BAKIŞ

Geleceğe bakış süreci “nereye ulaşmak istiyoruz” sorusuna yanıt aradığımız aşamadır. Belediyenin uzun vadede neyi, hangi temel değerler çerçevesinde başarmak istediğini ifade etmekte olup şu sorulara cevap verir:

1. Hangi misyonu (ana görev ve sorumlulukları) yerine getirmek için varız?

2. Uzun vadede başarmak istediğimiz vizyonumuz (idealimiz) nedir?

3. Misyonumuzu yerine getirip vizyonumuza ulaşmaya çalışırken ne tür bir çalışma felsefesini ve değerleri esas almalıyız?

Bunlar yapılırken dikkate alınacak bakış açısı, Belediye Başkanımızın bakış açısı olacaktır. Özellikle, seçim sürecinde vatandaşa aktarılan ve vatandaşın teveccühünü aldığı düşünülen projeler ve geleceği bakış perspektifi önemlidir. Bu nedenle, Belediye Başkanı tarafından stratejik planlama ekibine, geleceğe bakışının detaylarını anlatabileceği bir toplantının yapılması önemlidir. Geleceğe bakış ile stratejik planın sonraki çalışmalarının bu perspektif temelinde yürütülmesi gerekir. Bu bölümde belediyenin misyon, vizyon ve temel değerleri belirlenir.

6.4. STRATEJİ GELİŞTİRME

Belediyenin vizyonuna ulaşmak için durum analizi sonucunda ortaya çıkan ihtiyaçlar çerçevesinde amaçlar ve bu amaçları gerçekleştirmeye yönelik hedefler belirlenir.

Taslak amaç ve hedeflere ilişkin çalışmalar stratejik planlama ekibinin koordinasyonunda harcama birimlerinin katılımıyla yürütülür. Bu çalışmalar çerçevesinde, harcama birimlerince sorumlu oldukları her bir hedef için performans göstergelerinin de yer aldığı hedef kartları oluşturulur. Strateji Geliştirme Birimi tarafından konsolide edilen taslak hedef kartları Strateji Geliştirme Kurulu tarafından nihai hale getirilir.

Hedefler ve performans göstergeleri oluşturulduktan sonra bu hedef ve performans göstergelerinin uygulama ile bağlantısını güçlendirmek üzere öncelikli faaliyet ve projeler belirlenir.

Hedeflerin belirlenmesi ve detaylandırılması aşamalarında her bir hedefe ilişkin riskler tespit edilerek analiz edilir ve bu risklere ilişkin önlemler belirlenir. Hedefe ulaşmada karşılaşılabilecek riskler, açıklamaları ve kontrol faaliyetleriyle birlikte tanımlanır.

Risk analizine ilişkin detaylı çalışmalar Kamu İç Kontrol Rehberine göre gerçekleştirilir. Bununla birlikte stratejik plan kapsamında, asgari seviyede hedefe ilişkin risk ifadesi, riskin açıklaması ve kontrol faaliyetleri belirlenir. Bu çalışma ne kadar detaylı yapılırsa hedef, performans göstergeleri, faaliyet ve projeler de o kadar sağlıklı belirlenir. Hedeflerin gerçekleşmesinin önündeki engeller baştan tespit edilerek önlem alınır ve stratejik planın uygulama etkinliği artar.

Belediye hizmetlerinin istenilen düzeyde ve kalitede sunulabilmesi için bütçeleri ile program ve proje bazında kaynak tahsislerini stratejik planlarına dayandırmak zorundadır. Bu nedenle, belediyenin bütçesi stratejik plandaki amaç ve hedeflerle ilişkilendirilir.

Stratejik planda belirlenen hedeflerin plan dönemi için tahmini maliyeti tespit edilir. Hedefler plan döneminden önce gerçekleşmesi öngörülüyorsa, maliyetler daha kısa zaman dilimini kapsayabilir. Bir hedefin maliyetinin tahmini stratejik plan kapsamında, detaylı maliyetlendirme ise performans programı kapsamında yapılır.

6.5. İZLEME VE DEĞERLENDİRME

İzleme ve değerlendirme süreci, kurumsal öğrenmeyi ve buna bağlı olarak faaliyetlerin sürekli olarak iyileştirilmesini sağlar. Stratejik planın izleme ve değerlendirmeye tabi tutulması, gerek planın başarılı olarak uygulanması gerekse hesap verme sorumluluğu ilkesinin tesis edilmesi açısından vazgeçilmez bir husustur.

İzleme, amaç ve hedeflere göre kaydedilen ilerlemeyi takip etmek amacıyla uygulama öncesi ve uygulama sırasında sürekli ve sistematik olarak nicel ve nitel verilerin toplandığı ve analiz edildiği tekrarlı bir süreçtir. Performans göstergeleri aracılığıyla amaç ve hedeflerin gerçekleşme sonuçları, belirli bir sıklıkla izlenerek ve belirlenen dönemler itibarıyla raporlanarak yöneticilerin değerlendirmesine sunulur. Faaliyetlerin amaç ve hedeflere ulaşmayı ne ölçüde sağladığı ayrıntılı olarak incelenir değerlendirilir.

7. SONUÇ

Çeşme Belediyesi 2025-2029 Stratejik Planı hazırlama süreci, Belediye Başkanının tam desteği ve belediyede görev alan her kademedeki personelin katılımı ile yürütülür. Bu nedenle stratejik planlamada kurum içindeki koordinasyon en önemli etkendir.

Bu doğrultuda, katılımcı bir yaklaşımla hazırlanacak olan Belediyemizin 2025-2029 Stratejik Planının uygulanması ve başarılı olması, tüm paydaşların ortak emeği ve katkısı sayesinde olacaktır.

 

 

 

EK 1 STRATEJİK PLAN AŞAMALARI

 

Stratejik Plan Ana Aşamaları	Stratejik Planlama Alt Aşamaları	Sorumlusu
Hazırlık Dönemi Çalışmaları ve Hazırlık Programı	Strateji Geliştirme Kurulu ve Planlama Ekibinin Oluşturulması	Belediye Başkanı
	Stratejik Plan Genelgesinin Duyurulması
	Hazırlık Programının Hazırlanması	Stratejik Planlama Ekibi Strateji Geliştirme Kurulu
	Eğitim İhtiyacının Belirlenmesi	Strateji Geliştirme Birimi
Durum Analizi Süreci	Kurumsal Tarihçe	Strateji Geliştirme Kurulu Stratejik Planlama Ekibi Strateji Geliştirme Birimi Harcama Birimleri
	Uygulanmakta olan Stratejik Planın Değerlendirilmesi
	Mevzuat Analizi
	Üst Politika Belgeleri Analizi
	Faaliyet Alanları ile Ürün ve Hizmetlerin Belirlenmesi
	Paydaş Analizi
	Kuruluş İçi Analiz
	PESTLE Analizi veya GZFT Analizi
	Tespitler ve İhtiyaçların Belirlenmesi
Geleceğe Bakış	Misyonun Belirlenmesi	Belediye Başkanı Stratejik Planlama Ekibi Strateji Geliştirme Birimi Strateji Geliştirme Kurulu
	Vizyon Bildirimi
	Temel Değerler
Strateji Geliştirme	Stratejik Amaçlar Belirlenmesi	Belediye Başkanı Stratejik Planlama Ekibi Harcama Birimleri Strateji Geliştirme Birimi Strateji Geliştirme Kurulu
	Stratejik Hedefler Belirlenmesi
	Performans Göstergeleri Belirlenmesi
	Faaliyet ve Projeler
	Hedef Riskleri ve Kontrol Faaliyetleri
	Maliyetlendirme
Nihai Stratejik Plan	Taslak Stratejik Plan’ın Belediye Encümenine sunulması	Strateji Geliştirme Birimi
	Taslak Stratejik Plan’ın Belediye Meclis’ine sunulması
	Onaylanan Stratejik Planın Kamuoyuna Duyurulması	Strateji Geliştirme Birimi   Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Bilgi İşlem Şefliği
	Stratejik Planın Kitap Haline Getirilmesi	Strateji Geliştirme Birimi
	Stratejik Planın Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’na gönderilmesi
	Stratejik Plan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na gönderilmesi
İzleme ve Değerlendirme	Stratejik Plan İzleme Raporları Stratejik Plan Değerlendirme Raporları Faaliyet Raporları	Belediye Başkanı Strateji Geliştirme Birimi Harcama Birimleri

 

 

EK 2 STRATEJİK PLAN ÇALIŞMA TAKVİMİ

 

STRATEJİK PLAN AŞAMALARI

2025

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

Hazırlık Dönemi Çalışmaları ve Hazırlık Programı

Durum Analizi Süreci

Geleceğe Bakış

Strateji Geliştirme

Nihai Stratejik Plan

STRATEJİK PLAN AŞAMALARI

2026-2027-2028-2029

Ocak

Şubat

Mart

Nisan

Mayıs

Haziran

Temmuz

Ağustos

Eylül

Ekim

Kasım

Aralık

İzleme ve Değerlendirme